×
Տաթեւ Խաչատուրյանը բացում է ավտոտնակ հիշեցնող տարածքի մետաղական դարպասներն ու հրավիրում իր մեծ երազանքների փոքրիկ տարածք։ Այստեղ նրա գարաժային տնտեսությունն է՝ լցված գինու բույրով։ Տաթեւն իրեն գարաժիստ հայտարարած առաջին հայ գինեգործն է։ Գարաժային գինեգործությունը ենթադրում է փոքր արտադրություն, բարձր արժեք ու գինեգործի կողմից լիարժեք վերահսկողություն պատրաստման ողջ ընթացքում։
GastroVino-ի հետ զրույցում գինեգործ Տաթեւ Խաչատուրյանը պատմել է, թե գարաժիստների որ սկզբունքներն է վերցրել, նաեւ խոսել գինեգործական փնտրտուքների ու վերջերս շուկա դուրս եկավ Bold գինու մասինs։
Փնտրտուքների վերջին կայարանը
Մոտ 14 տարի է՝ գինու ոլորտում եմ, սկզբում որպես գինեսեր, գինու համտեսների մասնակից։ Ուսանողական տարիներին աշխատում էի ու վաստակածս ծախսում գինեգործական ռեգիոններով գնալու եւ նոր գինիներ փորձելու վրա։
Դրանից հետո ուսանող էի EVN Գինու ակադեմիայում, հետո գինու կոմերցիայով ու մարքեթինգով էի զբաղվում, «Արենի» գինով աղ պատրաստում, հիմա արդեն գինեգործ եմ։ Շուկա եմ դուրս բերել 2023 թվականի վինտաժի գինի:
Ինձ համար Bold-ի եւ գարաժային գինեգործության պատմությունը 2018 թվականին է սկսել։ Առաջին փորձարկումն արել եմ ընկերոջս ավտոտնակում։ Իմ ձեռքով գինի պատրաստելու առաջին փորձառությունն էր։ Արենիից երկու տակառ գինի էի պատրաստել։ Այն շուկա դուրս չեկավ, խմեցին բացառապես լավ մարդիկ։
Տաթեւ Խաչատուրյանը | Լուսանկարը՝ Մեդիամաքս
Հաջորդ տարիներին գինեգործական իմ ոճի փնտրտուքի մեջ էի։ 2023 թվականը փնտրտուքների վերջին կայարանն էր խաղողի սորտերի, էքսպերիմենտների եւ որակի տեսանկյունից։ Ինձ համար կարեւոր է, որ տարեցտարի կարողանամ որակի կայունությունը պահել ու քանի որ պայմանագրային հարաբերութուններ ձեռք բերեցի խաղողագործների հետ, հիմնական գարաժային տարածք ու սարքավորումներ ունեցա, վստահ եղա, որ նույն որակի գինի կարող եմ ամեն տարի ունենալ, համարձակություն ստացա պրոդուկտը շուկա հանել։
Լուսանկարը՝ Մեդիամաքս
Գինեգործական ընտանիքից չեմ, չունեմ ժառանգած այգիներ, դրա համար էլ ազատ էի ընտրել այն տերուարներն ու խաղողի սորտերը, որոնք իսկապես ինձ են հոգեհարազատ, այլ ոչ թե «պարտադրված»։ Ընտրել եմ տեղածին սորտեր Աղավնաձորից՝ Ոսկեհատն ու Արենին։ Հրաշալի փոքրիկ այգի եմ գտել՝ ֆերմերի հետ լավ համագործակցում ենք։ Հայ ֆերմերները սովորաբար չեն սիրում, երբ միջամտում ես իրենց գործին, բայց մեր ֆերմերն այդպիսին չէ։ Պայմանն ունենք նաեւ, որ բերքահավաքի պահը, օգտագործվող պեստիցիդների քանակը եւ ժամանակագրությունը, այգիների էտը, ստացվող բերքի քանակությունը ես եմ որոշելու։
Ինքն իր մասին խոսող գինի
Bold նշանակում է համարձակ, տարբերվող, ընդգծված։ Այս բառը ինձ է բնորոշ ու նաեւ իմ գինիներին։ Մինիմալիստական պիտակն էլ շեշտադրումը տանում է շշից ներս, ոչ թե պիտակի վրա։ Դիզայների՝ Վիլյամ Կարապետյանի հետ երկար կատակում էինք՝ ի՞նչ նկարել պիտակին, վերջապես որոշեցինք դատարկ թողել ու հումորային գրառումներ անել, որոնք ասում են՝ «Մենք չգիտենք՝ ինչ նկարել այս պիտակի վրա, բայց փոխարենը գիտենք լավ գինի պատրաստել փոքրիկ գարաժում»։
Լուսանկարը՝ Մեդիամաքս
Ինքս ինձ համարում եմ առաջին գարաժիստը Հայաստանում։ Գարաժային գինեգործության ուղղությունը Ֆրանսիայում է սկիզբ առել` 1990-ականներին: Առաջին գարաժ գինեգործարանը, ենթադրաբար, Château Le Pin է, որը հիմնել են Belgians Marcel եւ Gérard Thienpont-ը։ Պատկերացրեք՝ Բորդոյում մեծ շատոներ, կալվածքներ, այգիներ եւ մի գարաժիստ գինեգործ ընդդեմ է գնացել այս մեյնսթրիմին։ Սկզբում, բնականաբար, քննադատվել է, բայց հետո, երբ գինու կրիտիկ Robert Parker-ը մեկ այլ գարաժ գինեգործարանի՝ Château Valandraud-ի, 1995 թվականի վինտաժի գինին ավելի բարձր գնահատել, քան Petrus-ինը, գարաժային գինեգործության հանդեպ վերաբերմունքը փոխվել է։ Գարաժային գինիների գները բարձրացել են, իսկ գարաժիստներին սկսել են լուրջ ուշադրություն դարձնել։ Գարաժային գինիները համարվում են բացառիկ եւ որակյալ, քանի որ քիչ քանակությամբ են արտադրվում, վաճառվում են բարձր գներով։ Գարաժային գինեգործության այս մասը չեմ վերցրել իմ տնտեսության վրա։ Ուզում եմ իմ գինիները գնային այն սանդղակում պահել, որ հասանելի լինեն հայ երիտասարդին, որ բացի, խմի, ճանաչի ու նաեւ ոգեշնչվի։
Սպիտակը՝ Ոսկեհատից
Ոսկեհատ խաղողից գինի պատրաստելու միտքը շատ վաղուց ունեի, կույր համտեսների ժամանակ չէի ճանաչում այդ սորտը, բայց պատճառն այն չէր, որ չգիտեի, թե ինչ բույրեր ունի։ Երկար ժամանակ բոլոր ընկերներիս ասում էի՝ ինձ իսկական Ոսկեհատից պատրաստված գինի տվեք։ «Դոլմամա» ռեստորանի հիմնադիր Ժիրայր Ավանյանը մի անգամ ասաց՝ «եթե չես գտնում՝ ինքդ պիտի պատրաստես, ինձ էլ հյուրասիրես»։ Այդպես էլ արեցի, գինին պատրաստ է, բայց, ցավոք, նա չհասցրեց փորձել։
Լուսանկարը՝ Մեդիամաքս
Իմ ամբողջ կենսակերպը գինու շուրջ է, բոլոր ընկերներս գինու աշխարհում են եւ համտեսելուց հետո ասում են, որ բացառիկ Ոսկեհատ է ստացվել։ Կարեւոր է նշել, որ այն մոնոսորտ է։ Հայաստանում կարող ես մտնել Ոսկեհատի այգիներ ու տեսնել, որ մի քանի վազ Ոսկեհատ է, հետո 2-3 վազ Խաթուն Խարջի ու այդպես Ոսկեհատի կողքին տարբեր սորտերի վազեր են։ Դրա համար էլ սելեկցիան հենց այգիներում ենք արել, հավաքել ենք միայն Ոսկեհատը։
Լուսանկարը՝ Մեդիամաքս
Շատ կարեւոր է որոշել բերքահավաքի շրջանը, մի փոքր ավելի շուտ եմ արել, քան այդ տարածաշրջանում մյուսները, որովհետեւ թթվայնությունն ու բալանսն եմ շատ կարեւորել։ Այս գինու միջոցով գտել եմ Ոսկեհատի այն ոճը, ճիշտ արտահայտչաձեւը, որը որպես սպառող փնտրել եմ, որ շիշը բացեմ, փակ աչքերով հոտոտեմ, համտեսեմ ու ասեմ՝ սա Ոսկեհատ է։ Գրականությունում Ոսկեհատի մասին կարդում էի ու շատ հաճախ գինիներում այդ սորտին բնորոշ բույրերը չէի գտնում, դրանք Սովինյոնին հիշեցնող բույրերն են, որոնք կարող եք գտնել այս գինու մեջ, նաեւ Ոսկեհատին բնորոշ շատ ցիտրուսային, էկզոտիկ մրգերի մնայուն նոտաներ կան։ Հաճախ առաջին բույրերը զգում ես, հետո դրանք ցնդում են, կորցնում ես ու մնում է ալկոհոլային ջուրը։ Այս դեպքում երկար ետնահամ ենք ունենում, ցիտրուսային, ծաղկային բալանսավորված փունջ։
Էքսպերիմենտներ անցած կարմիրը
Կարմիրի դեպքում հետաքրքիր էքսպերիմենտներ եմ արել։ Գինու մի մասը խմորումն անցել է ֆրանսիական տակառի, մյուս մասը՝ չժանգոտվող պողպատե տանկի մեջ։ Հնացումը մի մասն անցել է ֆրանսիական երկրորդային օգտագործման տակառների, մի մասը՝ ամֆորայի, իսկ մյուս մասը՝ տանկի մեջ։ Վերջում տարբեր համաչափությամբ բլենդ եմ արել։ Ամֆորայում դոմինանտ հողային բույրերով գինի էր ստացվել, տակառում՝ շատ ավելի մեղմ։ Հողային բույրերը նվազեցնելու համար՝ ամֆորայում հնացում անցած գինուց ավելի քիչ է բլենդի մեջ օգտագործվել, քան տակառայինը։ Հրաշալի միահյուսվել է, նույնիսկ համտեսների ժամանակ չեն կռահում՝ հնացված է, թե ոչ, որովհետեւ փայտային ուժեղ բույրերը չկան։ Տակառային հնացման մասին հուշում են նուրբ երկրորդային բույրերը։ Կարմիրի պատրաստման այս ոճը պահպանելու եմ։
Լուսանկարը՝ Մեդիամաքս
Այս գինին խմելիս ակնհայտ են Արենիին բնորոշ առաջնային բույրերը, հատապտղային բույրեր կան՝ մոշի, ազնվամորու, դոմինանտ է բալը, նաեւ համեմունքային բույրեր կան, որոնք երրորդային են, գալիս են իսպանական արտադրության ամֆորայից ու տակառից։
Խմբաքանակները փոքր են՝ 1060 շիշ սպիտակ եւ 1260 կարմիր գինի։ Այս տարի ավելի համարձակ եմ եղել, մի փոքր մեծացրել եմ արտադրությունը, բայց նույնիսկ տարիներ անց խմբաքանակները շատ չեն մեծանալու։ Գարաժային կոնցեպտը ողջ ընթացքը վերահսկելու մասին է եւ չեմ ուզում կորցնել ձեռքս արտադրական պրոցեսի զարկերակին պահելու ցանկությունը։
Գարաժ գինեգործարանը ըմբոստության մասին է
Մյուս հետաքրքիր էքսպերիմենտը, որ արել եմ գարաժում՝ ավանդական մեթոդով փրփրուն գինի պատրաստելն է։ Այդ տեսանկյունից հայկական շուկան բաց է, շատ ասելիք կա։ Փրփրունի համար ընտրել եմ Խաթուն Խարջի, Պինո Նուար, Շարդոնե եւ Արենի խաղողի սորտեր։
Լուսանկարը՝ Մեդիամաքս
Կլասիկ փրփրունի հիմքը, սովորաբար, Պինո Նուարն ու Շարդոնեն են, նախորդ տարի դրանք առանձնացրեցի եւ հայկական ակցենտ տվեցի, Պինո Նուարը խառնեցի Խաթուն Խարջիի, իսկ այս տարի Շարդոնեն պատրաստեցի Արենիի հետ։ Բազային գինին հետաքրքիր էր ստացվել, նույնիսկ կասկածում էի՝ այդպես պահե՞մ, թե՞ փրփրուն պատրաստեմ։ Արդեն 9-րդ ամիսն է, շշի մեջ երկրորդային ֆերմենտացիա է գնում, դա էլ շատ հետաքրքիր ու կլանող պրոցես է։ Ուզում եմ առնվազն 12 ամիս պահել վերջնական արդյունքը տեսնելու համար։ Հուսով եմ՝ 2025 թվականի մայիսին փրփրունները դուրս կգան շուկա։
Տաթեւ Խաչատուրյանը | Լուսանկարը՝ Մեդիամաքս
Գարաժ գինեգործարանը համարձակության, ըմբոստության, երիտասարդության մասին է։ Այստեղ խոսքը ոչ թե հնարավորություններ չունենալու կամ տնայնագործության մասին է, այլ՝ կոնցեպտի, որ եթե լավ որակի պրոդուկտ եւ մեծ կիրք ունես որեւէ բանի հանդեպ, անհնար է չգտնես իրագործելու տարբերակներ։ Գուցե մեծ կարողություններ ունենայի, բայց նույնիսկ այդ պարագայում չգտնեի իմ ոճը, ճիշտ ճանապարհը։ Այս գործը փոքր քայլերով ու փոքր գարաժից եմ սկսել, բայց մեծ նպատակներ ունեմ, համարձակվում եմ մեծ երազել։ Երբ հիշում եմ, թե ինչպես երկու տակառից սկսեցի ու հիմա կարողանում եմ խաղողից ստանալ շուկայի համար պատրաստի գինի, հասկանում եմ, որ երբ մեծ երազանքները փոքր պատերի են հանդիպում, կարող է շատ ավելի լավ արդյունք ստացվել։
Անի Խչոյան
Լուսանկարները՝ Ագապե Գրիգորյան
Կարծիքներ
Հարգելի այցելուներ, այստեղ դուք կարող եք տեղադրել ձեր կարծիքը տվյալ նյութի վերաբերյալ` օգտագործելուվ Facebook-ի ձեր account-ը: Խնդրում ենք լինել կոռեկտ եւ հետեւել մեր պարզ կանոներին. արգելվում է տեղադրել թեմային չվերաբերող մեկնաբանություններ, գովազդային նյութեր, վիրավորանքներ եւ հայհոյանքներ: Խմբագրությունն իրավունք է վերապահում ջնջել մեկնաբանությունները` նշված կանոնները խախտելու դեպքում: