×
Հայաստանյան որեւէ ռեստորանում դժվար թե հնարավոր լինի «Հեղափոխական եւ հակահեղափոխական ճագար» համտեսել: Այն միայն Ախթալայի զբոսաշրջության եւ համայնքի զարգացման «Նուռիկ» կենտրոնում է պատրաստվում՝ խոհարար դարձած Վազգեն Խաչիկյանի ձեռքով:
Լուսանկարը՝ Արմեն Հովսեփյան/Մեդիամաքս
Սոցիալական ապահովության պետական ծառայության նախկին պետն այսօր զբաղված է իր ծննդավայր Ախթալայի բրենդինգով: Նրա հետ մեր հարցազրույցն անցավ՝ ճագարի պատրաստման ընթացքին հետեւելով։
Լուսանկարը՝ Արմեն Հովսեփյան/Մեդիամաքս
«Պատմության դասագրքերից գիտենք սպիտակ եւ կարմիր գվարդիականներին։ Ու քանի որ հիմա Հայաստանում էլ ակտուալ է հեղափոխական եւ հակահեղափոխական իրավիճակը, փորձեցի, իհարկե, կատակով ցույց տալ, որ սրանք ինչ-որ առումով համատեղելի են, այսինքն նույն տեղից են դուրս գալիս։ Հիմա մենք նույն ճագարն ենք պատրաստում՝ բաժանելով երկու մասի։
Հեղափոխական եւ հակահեղափոխական ճագարը | Լուսանկարը՝ Արմեն Հովսեփյան/Մեդիամաքս
Նույն ճագարից երկու տարբեր համերով ուտեստ ենք ստանում, որոնցից մեկը պատրաստում ենք սպիտակ սոուսով, մյուսը՝ կարմիր՝ օգտագործելով սպիտակ ու կարմիր գինիներ։
Լուսանկարը՝ Արմեն Հովսեփյան/Մեդիամաքս
Արդյունքում ստանում ենք սպիտակ՝ հակահեղափոխական եւ կարմիր՝ հեղափոխական ճագարներ»,- ճագարով ուտեստի պատրաստման տրամաբանությունն է ներկայացնում Վազգեն Խաչիկյանը: Այս գործում անգամ թավաների ընտրությունն է կարեւոր. հեղափոխական ճագարը պատրաստում են հին ժամանակների թավայում, իսկ հակահեղափոխականը՝ նոր։
Լուսանկարը՝ Արմեն Հովսեփյան/Մեդիամաքս
Ամենակարեւոր համեմունքը սերն է
«Նուռիկ»-ում փորձում են հայկական խոհանոցը ներկայացնել տարբեր տեսանկյուններից։ Ամեն մի ուտեստ առաջարկելիս՝ հյուրին նախ դրա հետ կապված հետաքրքիր պատմություն են ներկայացնում։ Ճագարի դեպքում, օրինակ, խոսում են հայտնի «Սարոյան եղբայրներ» ֆիլմից, որտեղ եղբայրներից մեկը դաշնակցական է, մյուսը՝ կոմունիստ։ Սա օրինակ է ցույց տալու, որ ճագարն էլ սկզբում ամբողջական է, բայց պատրաստման ընթացքում միեւնույն հումքի «ճանապարհները» բաժանվում են: Բայց ամենակարեւորը սերն է, ուստի ամեն ինչին սեր են ավելացնում։
Լուսանկարը՝ Արմեն Հովսեփյան/Մեդիամաքս
«Հայկական խոհանոցում, ի թիվս այլ համեմունքների, ամենակարեւորը սերն է։ Մենք հաճախ ենք կատակով ասում, որ Հայաստանը չունի ծով, բայց ունի ծով բարություն ու ծով սեր։ Եվ մեր կենտրոնում փորձում ենք այդ սերը նույնպես մատուցել, որպեսզի զբոսաշրջիկը Հայաստանը հիշի ոչ միայն Գառնի-Գեղարդով, Հաղպատ-Սանահինով, այլեւ հայկական խոհանոցի համերով ու հայի ջերմությամբ, սիրով»,- ասում է Վազգեն Խաչիկյանը։
Լուսանկարը՝ Արմեն Հովսեփյան/Մեդիամաքս
Լավագույն արդյունքը պարզության մեջ է
Վազգեն Խաչիկյանի բրենդ դարձած ուտեստներից մեկն էլ «Քարերով ապուր»-ն է, որի անունը միանգամից գրավում է հետաքրքրասերներին։ Մինչդեռ այն մսով ու բանջարեղենով պարզ ուտեստ է, որը պատրաստվում է նաեւ քարերի ջերմությամբ։ Խոհարարի խոսքով՝ քարերի հետ կապված գիտական հետաքրքիր մոտեցում կա, այն է՝ քարերը ծառայում են ոչ թե որպես դիտարժանության տարր, այլ որպես ջերմություն վերցնող եւ տվող պարագա, նաեւ՝ ծանրոց, որը դրվելով մսի վրա, լրացուցիչ համ է տալիս։
Վազգեն Խաչիկյանը եւ խոհարար Վալերի Խաչատրյանը | Լուսանկարը՝ Արմեն Հովսեփյան/Մեդիամաքս
«Մեր բոլոր ուտեստները պատրաստում ենք տարածաշրջանային մթերքներից։ Կամ ինքներս ենք աճեցնում, կամ գնում տեղացիներից։ Կարեւորը հստակ գիտենք՝ ումից ենք ձեռքբերում։ Այդպիսով երկու խնդիր ենք լուծում։ Նախ մթերքի թարմության, հետո՝ տեղական արտադրողին խրախուսելու։ Մեզ անհրաժեշտ մնացած բոլոր ապրանքներն էլ գնում ենք տեղի փոքր եւ միջին ձեռնարկատերերից։ Ստացվում է, որ մեր ունեցած արդյունքը, կարելի է ասել, հավասարաչափ բաշխվում է համայնքի ներսում»,-ասում է Վազգեն Խաչիկյանն ու նկատում, որ այսօր զբոսաշրջիկին առաջին հերթին հայկական խոհանոցն է հետաքրքրում։
Լուսանկարը՝ Արմեն Հովսեփյան/Մեդիամաքս
Ու եթե 10 տարի առաջ գրեթե չկային ազգային խոհանոցը ներկայացնող ռեստորաններ, սրճարաններ, ապա հիմա դրանք շատ են, պարզապես կենտրոնացած են Երեւանում։ Խաչիկյանի համոզմամբ՝ Մեղրիից մինչեւ Նոյեմբերյան, Վարդենիսից մինչեւ Ամասիա պետք է կարողանալ մատուցել բարձրակարգ սնունդ, հայկական խոհանոցը պետք է ներկայացված լինի Հայաստանի ամբողջ տարածքում։ Բայց ճիշտ ներկայացնելու համար նախ պետք է ուսումնասիրել։
Լուսանկարը՝ Արմեն Հովսեփյան/Մեդիամաքս
Ներշնչվել եւ սովորել
«Խոհանոցում երկու բան է անհրաժեշտ՝ ներշնչանք եւ գիտելիք։ Պատրաստել կարող է ցանկացած մարդ, ու չկա աշխարհում մի ուտեստ, որը հնարավոր չլինի պատրաստել թեկուզ սկսնակի կողմից։ Բայց վարպետանալու համար պետք է շատ կարդալ։ Խորովածը, թվում է, մարդկությանը հայտնի ամենապարզ պատրաստվող ուտելիքներից մեկն է. միսը մարինացնում ես, դնում կրակին։ Իսկ թե ո՞ր ածուխն է նախընտրելի, ի՞նչ ջերմաստիճան է անհրաժեշտ, ե՞րբ պետք է աղ անել, սա արդեն պրոֆեսիոնալները գիտեն»,- խոհարարության ոլորտում անընդհատ կարդալու, կրթվելու մասին է խոսում Վազգեն Խաչիկյանն ու կարեւորում նաեւ Հայաստանում անցկացվող սննդային փառատոնները։ Դրանցից մեկը՝ Ախթալայում անցկացվող խորովածի հայտնի փառատոնը դեռեւս 2009-ին կազմակերպել են տարածքային բրենդինգի եւ հայկական խոհանոցի հանրահռչակման նպատակով ու հասել նրան, որ հենց խորովածի փառատոնի օրերին բազում զբոսաշրջիկներ են գալիս Ախթալա։
Վարպետաց դասեր՝ զբոսաշրջիկներին
Ազգային ուտեստների մատուցումից բացի Ախթալայի «Նուռիկ» կենտրոնում նաեւ խոհարարության վարպետաց դասեր են կազմակերպում այցելուների համար, որոնց ընթացքում պատմում են հայկական խոհանոցի տարբեր ուտեստների ու մթերքների առաջացման մասին՝ այդ պատմությունները «համեմելով» հայկական պատմությամբ ու մշակույթով։
Լուսանկարը՝ Արմեն Հովսեփյան/Մեդիամաքս
«Սովորեցնում ենք ոչ միայն ճիշտ սնվելու, այլեւ պատրաստման արվեստը։ Մեր այցելուները ցանկության դեպքում հետեւում են, թե ինչպես են պատրաստվում «Նուռիկ»-ի բրենդային ուտեստները՝ «Հեղափոխական ու հակահեղափոխական ճագարը», «Քարերով ապուրը», «Տոլմայի խորովածը»։ Վերջինս, ի դեպ, Թումանյանի սիրելի ուտեստներից է եղել, իսկ ձուկը պատրաստում ենք Փարաջանովի սիրած ձեւով։ Ամեն անգամ մեր հյուրերին պատմում եմ, որ ռուս գրող Անդրեյ Բիտովը հայկական լավաշը բնորոշել է ոչ միայն որպես ուտելիք, այլ նաեւ՝ սփռոց, անձեռոցիկ, պատառաքաղ։ Լավաշով ծածկելով ձկնապուրը, իմ կողմից լրացնում եմ, որ լավաշը նաեւ կափարիչ է։
Լուսանկարը՝ Արմեն Հովսեփյան/Մեդիամաքս
Իսկ որ ամենակարեւորն է՝ հայկական հացի 189 տեսակներից լավաշը միակն է, որ տիեզերագնացները տանում են տիեզերք. այն թեթեւ է ու հնարավոր է պահպանել 6 ամիս։ Աշխարհում չկա այլ հացի տեսակ, որ կարողանան այդքան երկար պահպանել»,- հայկական խոհանոցը գրավիչ ներկայացնելու ուղիներն է նշում Խաչիկյանը, ում գրեթե միշտ նրան կարելի է տեսնել հայկական տարազով, որովհետեւ, ինչպես ասում է, այն հայի կենցաղի եւ ինքնության անբաժանելի մասն է։
Ճաշացանկ
Մասրապուր, հոնապուր, բորանիների տարբեր տեսակներ կամ այն ամենը, ինչ հայկական է։ «Նուռիկ»-ի ճաշացանկը հիմնականում սեզոնային է։ Պատրաստում են այն մթերքներից, որոնք կան, աճում են տարվա տվյալ ժամանակահատվածում։ Մատուցում են հոնի, սալորի, վայրի տանձի, խնձորի, մոշի, ազնվամորու, նույնիսկ՝ ձմերուկի օղի։ Այստեղ նաեւ շուրջ 20 տեսակի հաց են թխում։
Լուսանկարը՝ Արմեն Հովսեփյան/Մեդիամաքս
Հետագա անելիքներ
Հաջորդ տարի «Նուռիկ»-ում հայկական համեմունքների փնջեր կվաճառվեն, նաեւ՝ հատուկ տեսակի աղ։ Վազգեն Խաչիկյանը նաեւ գինեգործություն է ուսումնասիրում՝ Լոռու տարածաշրջանի մրգերից գինի ստանալու նպատակով։ Իսկ հայկական կոլորիտն առավել ամբողջական դարձնելու նպատակով նախատեսում են հայ անվանի արվեստագետների աշխատանքների ցուցահանդեսներ կազմակերպել։
Տաթեւիկ Ճուղուրյան (Ալավերդի)
Լուսանկարները՝ Արմեն Հովսեփյանի (Մեդիամաքսի համար)
Կարծիքներ
Հարգելի այցելուներ, այստեղ դուք կարող եք տեղադրել ձեր կարծիքը տվյալ նյութի վերաբերյալ` օգտագործելուվ Facebook-ի ձեր account-ը: Խնդրում ենք լինել կոռեկտ եւ հետեւել մեր պարզ կանոներին. արգելվում է տեղադրել թեմային չվերաբերող մեկնաբանություններ, գովազդային նյութեր, վիրավորանքներ եւ հայհոյանքներ: Խմբագրությունն իրավունք է վերապահում ջնջել մեկնաբանությունները` նշված կանոնները խախտելու դեպքում: