×
«Շուտով լանչի ժամ է, պետք է նախապատրաստվել ընդմիջման եկող հաճախորդներին դիմավորելու»,- ասում է Անին եւ մեզ ուղեկցում Zeituna ռեստորանի «կուլիսներ», որտեղ աշխատանքային ակտիվ օրը վաղուց ընթացքի մեջ է:
Zeituna ռեստորանի համահիմնադիր Անի Եսայան-Ռաստգելենյանը GastroVino-ին ընդունելու համար իր աշխատանքային գրաֆիկը սովորականից տարբեր է կազմակերպել:
Անի Եսայան-Ռաստգելենյանը
«Տարիների ընթացքում աշխատանքային ժամերս մի քիչ փոխվել են, օգնականներ ունեմ արդեն, հիմա առավոտները տանն եմ աշխատում, երեկոները գալիս այստեղ, մի ժամ նստում, հետո աշխատում, արձանագրում՝ ինչ է պետք հաջորդ օրվա համար»,- ասում է նա ու ռեստորանի խոհանոցում սկսած զրույցի ընթացքում որոշում անգործ չմնալ, Չիքն Զեյթունա պատրաստել, որն ընդմիջման եկող հաճախորդների նախընտրած ուտեստներից մեկն է:
Չիքն Զեյթունա
Հալեպից Երեւան
Անին ծնվել եւ ապրել է Հալեպում, Երեւան է տեղափոխվել 2012 թվականին, երբ Սիրիայում սկսվեց պատերազմը:
«Հալեպում ռեստորանային գործունեության հետ առնչություն երբեք չեմ ունեցել, տանտիկին էի, ամեն տեսակ ուտեստներ, անուշեղեններ պատրաստել եմ, բայց միայն տանը: Ամուսինս ատամնաբույժ էր, իրեն էի օգնում աշխատանքում: Նրա մահից հետո, երբ պատերազմն էլ սկսվեց, որոշեցի տեղափոխվել Հայաստան: Երեք աղջիկ ունեմ՝ Սոնան, Նանորն ու Շաղիկը: Սոնան ամուսնացել եւ ապրում էր Հայաստանում, 2006թ.-ին ես էլ երկու աղջիկներիս հետ տեղափոխվեցի այստեղ»,- պատմում է նա:
Անի Եսայան-Ռաստգելենյանը
«Այստեղ առանց գործ չէր լինի, պետք էր մի բան ստեղծել: Սոնայի եւ Նանորի հետ սկսեցինք պատվերով ուտելիքներ եւ թխվածքներ պատրաստել: Հետո Նանորի ամուսինն առաջարկեց պստիկ տեղ վարձել, ճաշարան բացել եւ սկսած գործը շարունակել այնտեղ: Հենց նրա գաղափարով՝ 2015թ.-ին Կասկադի մոտակայքում բացեցինք մեր Zeituna-ն: Սկզբում շատ համաձայն չէի, վախենում էի, թե չենք հաջողի, բայց, փառք Աստծո, գլուխ հանեցինք»,- ասում է նա:
Ռեստորանի նախկին տարածքի խոհանոցը շատ փոքր է եղել. «Հաճախորդները տեսնում էին ու ասում՝ այս պստիկ խոհանոցից ինչպես է այդքան ճաշատեսակ դուրս ելնում»:
Զորավոր համեմունքներով ռեստորանը
«Խոհանոցը ցանկացած երկրի մշակույթի հիմնական բնութագրիչներից մեկն է, այստեղ էլ մենք, մեր սննդի միջոցով, մատուցում ենք արեւմտահայ եւ արաբական մշակույթներ՝ շեշտադրելով այդ խոհանոցների տնական ուտեստները: Ընդհանրապես, սիրիական խոհանոցը զորավոր է իր համեմունքներով եւ առանց դրանց բազմազանության այն թերի կլիներ»,- ասում է Անին:
Ռեստորանի հիմնադրի խոսքով՝ մենյուն կազմել են ոչ թե այն ուտեստներով, որոնք տարածված են Հալեպի ռեստորաններում, այլ այնպիսիներով, որոնք սիրիացիները պատրաստում են իրենց տներում.
«Մենյուն աղջիկներիս հետ ենք կազմել: Ամենասկզբից էլ այն հարուստ էր տարբեր ուտեստներով: Նախկին տարածքի խոհանոցի փոքր լինելու պատճառով շատ դժվարություններ էի ունենում: Մոտավորապես 18 տեսակ ուտեստ տանն էի պատրաստում, տանում ռեստորան: Այն խոհանոցում միայն ես էի աշխատում, աղջիկներս զբաղվում էին մյուս հարցերով: 2021թ.-ին, երբ Zeituna-ն արդեն տեղափոխվեց Մաշտոց 20/8 հասցե, խոհանոցային տարածքն ինձ թույլ տվեց նաեւ օգնականներ ունենալ»:
Ուրֆայի Սամսակն ու հում մսով քյուֆթան
Անին ասում է՝ սիրիական ուտելիքները Հայաստանում սկսել են ոչ միայն շատ սիրել, այլեւ՝ լավ ճանաչել: Սարմա, Յալանչի, Սու բորակ, Ուրֆայի Սամսակ, Չիքն Զեյթունա, հումուս, մութաբալ, մուհամմարա եւ քյուֆթաներ. նրա խոսքով՝ սրանք Zeituna-ի ամենապահանջված ուտեստներն են:
Ուրֆայի Սամսակ
«Սամսակը մեզ ժառանգություն է հասել Ուրֆայից: Ցեղասպանությունից հետո Սիրիա տեղափոխված հայերն են այն բերել իրենց հետ: Սիրիայի ճաշարաններում դժվար թե Սամսակ գտնեք, բայց սիրիահայերը տներում այն շատ են պատրաստում: Այստեղ էլ շատ սիրվեց այն: Սամսակը խմոր է, վրան ձվով, ալյուրով եւ համեմունքներով համեմված աղացած միս: Այն սկզբում տապակում են երեսի վրա, հետո շրջում: Շատերն են այդ հարցը տալիս, թե ինչպես են այդպես տապակում, որ միսը չի թափվում շրջված վիճակում»,- ասում է Անին՝ չբացելով գաղտնիքը։
Կարմիր քյուֆթա
Zeituna-ն հարուստ է նաեւ քյուֆթայի տեսակներով՝ Իչլի, մածունով, Կարմիր, Քբեբաթ, Զեյթունա, Չի, կարտոֆիլով եւ Սինի քյուֆթաներ: Խոհարարն ասում է՝ մածունով քյուֆթան նման է սպասի, իսկ Քբեբաթ անունով քյուֆթան՝ խինկալիի: Կարմիր քյուֆթան Աիի հեղինակայինն է, որի միջուկը պատրաստվում է նռան ջնարակով, առատ ընկույզով, յոթ համեմունքով եւ սոխով:
Չի քյուֆթա
Zeituna-ում շատ հայտնի Չի քյուֆթան՝ հում մսով քյուֆթան է, որն արեւելյան խոհանոցի ամենատարածված եւ ամենահին նախուտեստներից է:
«Չի քյուֆթան պատրաստում ենք հում մսով եւ բլղուրով: Քյուֆթայի միսը մանր աղացած բլղուրի, սոխի, կարմիր եւ սեւ պղպեղների, մաղադանոսի ու կանաչ սոխի հետ ենք խառնում: Նկատել եմ, որ հայաստացիները հում միս ասվածից չեն խուսափում եւ սիրում են այս քյուֆթան»,- նշում է Անին ու ասում, որ երկու տեսակ էլ Պահքի քյուֆթա ունեն՝ մեկը՝ ընկույզով եւ դահինով, մյուսը՝ բանջարեղենով:
Նա որոշել է, մենյուն չսահմանափակել միայն սիրիական ուտեստներով եւ եվրոպական խոհանոցի որոշ տարրեր եւս ներառել է:
«Ուրիշ տեղ չեմ երեւակայել ապրելու համար»
«Երբ Հայաստան տեղափոխվեցի մշտական բնակության, շատերն էին ասում՝ ինչ կա եկել եք, այստեղ դժվար է ապրելակերպը, բայց ես Սիրիայից դուրս գալուց հետո ինձ ուրիշ տեղ չեմ երեւակայել ապրելու համար: Այստեղ մեր ոտքը ամուր հողի վրա է»,- ասում է Zeytuna-ի հիմնադիրը։ Նա նաեւ հայտնում է, որ մտադիր է սիրիական խոհանոցը ճանաչելի դարձնել նաեւ Հայաստանի մարզերում:
Անի Եսայան-Ռաստգելենյանը
«Մարդ արարածը ինչպիսի դժվարությունների էլ հանդիպի՝ միշտ առաջ պետք է նայի: Չեմ ուզում գովել, բայց սիրիահայերը աշխատասեր են, ուր որ կերթան, իրենք իրենց հացը պահում են, ոչնչից բան են ստեղծում»,- ասում է Անին:
Արփի Ջիլավյան
Լուսանկարները՝ Էլեն Գասպարյանի եւ Zeituna ռեստորանի
Կարծիքներ
Հարգելի այցելուներ, այստեղ դուք կարող եք տեղադրել ձեր կարծիքը տվյալ նյութի վերաբերյալ` օգտագործելուվ Facebook-ի ձեր account-ը: Խնդրում ենք լինել կոռեկտ եւ հետեւել մեր պարզ կանոներին. արգելվում է տեղադրել թեմային չվերաբերող մեկնաբանություններ, գովազդային նյութեր, վիրավորանքներ եւ հայհոյանքներ: Խմբագրությունն իրավունք է վերապահում ջնջել մեկնաբանությունները` նշված կանոնները խախտելու դեպքում: