Արվեստաբան Անի Հարությունյանը Դիլիջանում հիմնել է Arm Food Lab փորձարարական խոհանոց-ստուդիոն: Այն գաստրոնոմիկ նախաձեռնություն է, որի նպատակն է բացահայտել հայկական բնաշխարհի ուտելի էկոհամակարգերը եւ սնվելու մշակույթը:

Անին երեք տարի առաջ է Երեւանից Դիլիջան տեղափոխվել, նա Caffeine Brew Lab սրճարանի հիմնադիրներից մեկն էր: Սրճարանը սակայն վերջին ամիսներին դադարել է գործել, այժմ Անին ամբողջությամբ նվիրվել է խոհանոց-ստուդիոյի նախաձեռնությանը. նա ոչ միայն նախաձեռնության հեղինակն է, այլեւ խոհարարը:

Ի՞նչ է Arm Food Lab-ը

Խոհանոց է, մեջտեղում երկար փայտե սեղան է դրված, որտեղ ամեն ինչ բոլորի աչքի առջեւ է պատրաստվում: Ընթացքում պատմում ենք, թե, օրինակ, տվյալ մթերքը ով է աճեցրել, որտեղ, ինչ պայմաններում, երբ է քաղվել, ու մենք ոնց ենք այն մշակել:

Arm Food Lab-ի նպատակն է հետազոտել հայկական մթերքները, ուսումնասիրել, հասկանալ՝ ինչ ունենք, ինչպես կարելի է դրանց հետ աշխատել: Արդյունքում արված բոլոր փորձերն արխիվացնելու ենք, պահպանելու ենք նաեւ ֆերմերների, հավաքչությամբ զբաղվող մարդկանց եւ արտադրողների տվյալները:

Ինչպե՞ս այցելել 

Շաբաթ-կիրակիներին խոհանոց-ստուդիոն հանդես կգա որպես էքսպերիմենտալ ռեստորան: Քանի որ տեղը փոքր է եւ կարելի է ընդամենը չորս հոգի միաժամանակ ընդունել, անհրաժեշտ է նախապես գրանցվել ու պատրաստ լինել գաստրոնոմիկ փորձառության: 

8

Ամառային աղցան (դդմիկ, վարունգ, կանաչ խնձոր, թութ, թթի դոշաբ, ելակի քացախ, խաղողի կորիզի յուղ) | Լուսանկարը՝ Arm Food Lab

Ռեստորան չէ, մարդիկ այստեղ ուղղակի չեն ճաշելու՝ ընտրելու որեւէ բան եւ ուտելու. սա խոհանոց է, որտեղ ամեն շաբաթ լինելու է նախապես մշակված մենյու (պարզապես ճշտելու ենք՝ արդյոք կա՞ն որեւէ նախընտրություններ կամ սահմանափակումներ): 

Ինչո՞ւ Դիլիջանում եւ ինչպե՞ս

Որովհետեւ ես արդեն երեք տարի է՝ ապրում եմ Դիլիջանում: Սկզբում մի սրճային նախաձեռնություն էինք անում Մարիամ Սինանյանի հետ, բայց այն հիմա ինչ-որ ժամանակով դադարեցրել ենք: Arm Food Lab-ը իմ ծրագիրն է, խոհարարության մեջ ինքնուս եմ: 

8

Ֆերմենտացվող պտուղներ եւ բույսեր | Լուսանկարը՝ Arm Food Lab

Շատ եմ ուզում օգտագործել ամբողջ Հայաստանից ու նաեւ Արցախից հավաքած մթերքները, բայց դրա համար ժամանակ է պետք` ճանաչելու Հայաստանի տարբեր անկյուններում գրագետ գյուղատնտեսությամբ զբաղվող մարդկանց: 

Ո՞ւմ համար է

Նախագծի հետազոտական մասն ավելի շատ վերաբերում է այն մարդկանց, ում հետաքրքիր է այս ոլորտը, որոնք ունեն մասնագիտական կամ հարակից առնչություն, իսկ էքսպերիմենտալ ռեստորանային մասը որոշակի տեսակի սննդային փորձառության պատրաստ մարդկանց համար է: Ընդհանուր առմամբ, իհարկե, Arm Food Lab-ը բաց է ամեն տեսակի հետաքրքիր գաղափարների համար: Բաց ենք այն մարդկանց առջեւ, որոնք հետաքրքրված եւ ներգրավված են հայկական խոհանոցը զարգացնելու գործում:

8

Լուսանկարը՝ Arm Food Lab

Դիլիջանում հանրային սննդի վայրերը դեռեւս սպառման խնդիր ունեն տեղացիների շրջանում, այդ մշակույթը զարգացած չէ հատկապես երիտասարդների մոտ: Ինձ համար շատ կարեւոր ու ցանկալի կլինի, որ տեղի երիտասարդները հետաքրքրվեն այս ամենով ու ներգրավվեն, որ կարողանանք նրանց հետ տարբեր փոքր ծրագրեր անել, որովհետեւ իրենցից լավ ոչ մեկն այս անտառներն ու բացատները չգիտի: Պետք է կարեւորեն բնական միջավայրի դերը ու եթե սկսեն ավելի լավ ճանաչել մթերքը, կհասկանան, որ անելիք ունեն իրենց քաղաքում, համայնքում, հայրենիքում:

Ինչո՞ւ

Մեր երկրի հարուստ բնաշխարհը, ազգային խոհանոցից ժառանգած սկզբունքներն ու մոտեցումները շատ ասելիք ունեն: 

Սակայն հայկական խոհանոցի հետ կապված մի շարք խնդիրներ կան, որոնք ինձ անհանգստացնում են, եւ ես որոշել եմ իմ չափով աշխատել այդ խնդիրների վրա ու իմ ներդրումն ունենալ այդ գործում: 

8

Անի Հարությունյան | Լուսանկարը՝ Arm Food Lab

Առաջին խնդիրը՝ տեղական մթերքները շատ թերագնահատված են. լայն սպառման մեջ շատ տարածված են ներկրված, անորակ, կասկածելի ծագումով մթերքները: Աշխարհում վաղուց սկսել են հետաքրքրվել ու գնահատել փոքրիկ տեղանքների մթերքները, մինչդեռ մեզ մոտ դեռեւս Նոր Զելանդիայից բերված գառան միսն է բարձր գնահատվում: 

Երկրորդ խնդիրը՝ հայկական ռեստորաններում ու սրճարաններում ամենամեծ շեշտը դրվում է մթնոլորտի, ինտերիերի, տվյալ բիզնեսը հիմնող մարդու, այլ ոչ թե խոհանոցի եւ շեֆ-խոհարարի վրա: Շատ քիչ են այն վայրերը, որտեղ կարելի է այցելել հենց շեֆ-խոհարարի անհատական մենյուի, նրա մոտեցումը զգալու համար: Պետք է երիտասարդ խոհարարները հասկանան, որ իրենք մեծ ուժ են՝ «փազլի» այն հատիկներն են, որոնցով պետք է ամբողջ ժամանակակից հայկական խոհանոցի տեսարանը կառուցվի:

Երրորդ խնդիրը կապված է սպառման մշակույթի հետ: Շատ հաճախ մարդիկ պարզապես չեն խորանում, թե իրենք ինչ են ուտում, ով եւ ինչպես է այդ ուտեստը պատրաստել, մատուցել, չեն ճանաչում, չեն տեսնում շեֆ-խոհարարին: 

Բացառապես 

Arm Food Lab-ի գաղափարի հիմքում դրված է «օգտագործել բացառապես տեղական եւ բացառապես սեզոնային մթերքներ» սկզբունքը: Մենք սովորում ենք գտնել, խնամքով մշակել, սիրել եւ ըստ արժանվույն ներկայացնել այդ մթերքները, իմանալ դրանցից յուրաքանչյուրի պատմությունը, բացահայտել տեղանքը, կլիման եւ պատրաստման լավագույն եղանակները: Մենք որոնում ենք հայկական հողի համը:

8

Սմբուկ, անտառային ընկույզ, տապակած խաղողի տերեւ, մածնային թանձրուկ, ուտելի ծաղիկներ | Լուսանկարը՝ Arm Food Lab

Յուրաքանչյուր մթերքի հետ մեր անհատական աշխատանքը թույլ է տալիս հնարավորինս ամբողջապես բացահայտել յուրաքանչյուրի գաստրոնոմիկ հնարավորությունները: 

Մտեք ներս

Քայլեք ներս, դիտեք, շոշափեք, հոտոտեք, լսեք, համտեսեք, ծանոթացեք ու զգացեք մեր սերն ու խնամքը հայկական մթերքների հանդեպ, ընտրեք ձեր սիրելիներին, կիսվեք տպավորություններով:

8

Լուսանկարը՝ Arm Food Lab

Ամալի Խաչատրյան

Լուսանկարները՝ Arm Food Lab-ի